• De AEX-index is maandag gesloten op 490,66 punten en heeft daarmee in een klap nog eens 7,7 procent ingeleverd.
  • Sinds 20 februari heeft de Amsterdamse hoofdindex meer dan 20% ingeleverd.
  • Beleggers blijven bezorgd over de ontwikkelingen rond het coronavirus, vooral vanwege de problemen in Italië.
  • Olieprijzen zijn maandag ook fors gezakt door een conflict tussen Saudi-Arabië en Rusland.

De AEX-index kreeg maandag een zware klap. De Amsterdamse hoofdindex voor aandelen is 7,7 procent lager gesloten op 490,66 punten. Daarmee is de AEX-index op crashniveau beland. Sinds 20 februari is de AEX met meer dan 20 procent gezakt. Experts spreken doorgaans van een beurscrash als aandelen in korte tijd met 20 procent of meer dalen.

Het verlies van maandag is het grootste procentuele koersverlies voor de hoofdindex sinds 24 augustus 2015. De AEX zakte destijds 9,3 procent door zorgen over de Chinese economie en een verrassende devaluatie van de yuan door de Chinese overheid eerder die maand. De MidKap zakte 8,4 procent tot 740,03 punten.

Ook op andere Europese beurzen was het een bloedbad. Frankfurt, Londen en Parijs raakten tot 8,4 procent kwijt.

De aandelenbeurs in Milaan ging maandag gewoon open ondanks de grootschalige quarantainemaatregelen voor veertien provincies in het noorden van Italië tegen de uitbraak van het nieuwe coronavirus. De beurs in Milaan kelderde 10 procent onder aanvoering van de Italiaanse banken.

De Italiaanse regering gaat de overheidsuitgaven verder verhogen om de economische impact van de virusuitbraak te compenseren. Premier Giuseppe Conte sprak van een “massale shocktherapie”. De Franse minister van Financiën Bruno Le Maire riep Europa op met een stevig pakket stimuleringsmaatregelen te komen om de impact van het virus het hoofd te bieden.

Shell verliest meer dan 17 procent

Alle ogen waren gericht op de oliemarkt, waar de olieprijzen een historische val lieten zien. Saudi-Arabië besloot flink meer te gaan produceren en de prijzen omlaag te gooien nadat oliekartel OPEC en Rusland niet tot een akkoord wisten te komen over het beperken van de productie. Een vat Amerikaanse olie kostte bijna 20 procent minder op 33,19 dollar en Brentolie werd ruim 20 procent goedkoper op 36,00 dollar.

De Europese oliebedrijven hadden zwaar te lijden onder de crash van de olieprijzen. In Amsterdam zag olie- en gasconcern Shell meer dan 17 procent aan beurswaarde verdampen. In Londen raakte concurrent BP ruim 19 procent kwijt en het Franse Total zakte 16,6 procent in Parijs. Oliedienstverleners als bodemonderzoeker Fugro en maritiem toeleverancier SBM Offshore gingen tot 26 procent onderuit op het Damrak.

Economen zien nog geen financiële crisis

De beurscrash van maandag is nadelig voor de economie, maar nog geen begin van een financiële crisis. Dat zegt hoofdeconoom Marieke Blom van het Economisch Bureau van ING tegen het ANP. "Mensen moeten niet te ongerust worden over de paniek op de beurs. Daar mag een portie nuchterheid bij." De beurzen kleurden maandag wereldwijd dieprood vanwege zorgen om het coronavirus en de scherp gedaalde olieprijs.

Een krach op de beurzen betekent niet automatisch dat er in Nederland een recessie komt en zelfs niet dat de economie hard onderuitgaat, zegt Blom. Financiële markten geven volgens haar maar een klein deel weer van wat er in de reële economie gebeurt. Met name Nederland is volgens de hoofdeconoom minder gevoelig voor bewegingen op de beurs. "Niet zo veel Nederlanders hebben hun vermogen in aandelen belegd." Mensen gaan dus volgens Blom niet direct minder besteden, maar worden mogelijk alleen wat terughoudender.

Hoofdeconoom Sandra Phlippen van het Economisch Bureau van ABN AMRO ziet eveneens nog geen begin van een nieuwe financiële crisis. Wel wijst ze erop dat een recessie in Duitsland en vooral in Italië bijna "onvermijdelijk" is. De twee landen zaten nog voor de uitbraak van het coronavirus al dicht bij een economische krimp. In Nederland en andere Europese landen zijn coronagevallen verspreid over het land, en niet geconcentreerd in één gebied. Daardoor is het niet zinvol om het openbaar leven plat te leggen, wat economisch heel schadelijk is.

Onzekere toekomst

De toekomst blijft nog wel erg onzeker. Blom wijst op de vele manieren waarop het coronavirus de economie raakt, zoals de toeleveringsketen, het opdrogende toerisme en zakelijke evenementen die niet doorgaan. Daarnaast speelt Saudi-Arabië, dat een prijsoorlog op de oliemarkt ontketent, hoog spel. Veel zal afhangen van hoelang de epidemie aanhoudt en of de oliemarkt zich herstelt, aldus de kenner.

Phlippen vindt de situatie in de Verenigde Staten het onzekerst. Het officiële aantal besmettingen wordt er mogelijk zwaar onderschat. De Amerikaanse gezondheidsautoriteiten gebruikten in eerste instantie een andere testmethode dan in Europa of China. Daarnaast kan het virus zich veel sneller in de VS verspreiden, vreest de econoom. Amerikanen gaan met griepklachten vaak gewoon werken, omdat ze niet kunnen terugvallen op sociale zekerheid en bang zijn hun baan te verliezen.

Lees meer over het coronavirus: